Internews аудитория ауқымын ұлғайтуға бағытталған жобалар бойынша вебинарлар өткізіп жатыр. Алғашқы вебинар 8 ақпанда басталды. Барлығы 4 вебинар болады. 25 ақпанға дейін жалғасады. 11 ақпандағы вебинар “Медианы дамыту үшін аудиториямен қарым-қатынас орнату стратегиялары” деп аталды. Вебинарда Санкт-Петербург қаласындағы «Бумага» интернет-басылымының арнайы жобалар жөніндегі директоры Мария Рзаева тәжірибесін баяндады.

Мария Рзаеваның айтуынша, «Бумага» медиакомпаниясы үш түрлі қиындыққа кезігіп отыр. Ол сол қиындықтарды қалай еңсеріп жатқанын әңгімеледі.

№ 1. Медиа жарнама: баннер көрсету де, мәтін қаралымы да арзандай береді

Медиадағы жарнаманың арзандауы тоқтар емес, агенттіктер баннер орнатуға, мәтін жариялауға жеңілдік сұрайды, нарықтың басқа да ойыншылары үнемі бағаны түсіреді. Демек, басқа бір нәрсе сату керек. Мәселен, жарнама қаралымының орнына жарнамамен әрекеттестікті сатуға болады. Құны қымбатырақ. Бұл үшін аудитория қатысатын, аудитория тартылатын жоба жасаймыз.

Іс-шараға келген адам сайттағы баннер қаралымынан қымбат тұрады.

Жарнамамен әрекеттесу құнын қалай өсіруге болады? Контакт бағасын әрдайым есте ұстаңыз. Баннерді көру ақысы — 1 теңге (мұндағы цифрлар шартты түрде алынған — ред. ескертпесі) болса, мәтіннің 30%-ын оқу — 30 теңге, ал соңына дейін оқыса, қымбаттай түседі. Тест тапсырып, оны бөліссе, тағы қымбаттайды. Егер редакция зерттеу жүргізіп, сұрақ қойып, адамдардың жауабын жарияласа, онда қолданушылар жасаған контент құны 1000 теңгеге дейін жетеді. Неліктен? Өйткені, адамдар уақытын сарп етіп, контент жасауға жұмсады, сауалнама соңында телефон нөмірі мен e-mail поштасын жазып қалдырды. Егер адам офлайн не онлайн іс-шараға келіп қатысып, бірнеше сағатын арнаса, бағасы тағы өседі. Міне, сондықтан да аудиториямен қарым-қатынас жасау, олармен әрекеттесудің бірнеше түрін қатар алып жүріңіз. Редакциядағылар «Сататын контентіміздің қайсысы қымбат болуы керек?» деген сауалға жауап беруі керек.

Түрлі аудиторияға контентті әрқалай ұсыныңыз. Егер 1,5 сағаттық вебинарға келсе, демек оған онлайн көру ыңғайлы. Вебинарда айтылған әңгіменің қысқаша мазмұнын оқуға 2 минут уақытын бөлетін қолданушылар да бар. Вебинар жазбасын көретін қолданушыларды да ескеріңіз. Бәрі де аудиториямыз. Бұл да маркетинг. Сол себепті медиаға да бизнес ретінде қараңыз. Адам дүкенге келіп сүт сатып алмақшы. Бірі 2 литрлік ыдыстағы сүтті таңдаса, ендібірі жарты литрлік ыдыстағы сүтті таңдайды. Бірдей ыдысқа бәрі бірдей келіспейді.

Мария Мәскеу мен Санкт-Петербургте ғалымдар кафеге барып, дәріс оқитын Science Bar Hopping кейсін де әңгімеледі. Бұл жоба «Роснано» мемлекеттік корпорациясымен бірігіп, жасалыпты. Іс-шаралар офлайн өткізілген күндері, ғалымдардың 20 кафедегі дәрісіне күніне 2000 адам келіпті.

Пандемия кезеңінде жобаны онлайн-форматқа ауыстырыпты. Егер адам кафеге бара алмаса, бірақ ақпарат тыңдауға дайын болса, оларға подкаст нұсқасын да дайындапты. Контентті ұсыну тәсілінің басқа да түрлері жетерлік: дәрістің видеожазбасы, онлайн-марафондар, апта сайын e-mail хабар жіберу, Telegram-да ғалымдармен бірге отыратын чат, тек ғалымдарға арналған чат. Міне, осылайша мейлінше көп аудиторияны қамтыпты.

№ 2. Медианы дамытуға шама жетпейді (ақша жоқ, кадр тапшы)

Редакцияның қалауы ешқашан таусылмайды: сайтын дамытып, подкаст жасағысы келеді. Алайда жаңа жоба бастауға не ақшасы, не мамандары жоқ. Мұндай жағдайда бір шешім бар: серіктестердің проблемасын шеше отырып, олардың мүмкіндігін пайдалану.

Егер жарнама берушілердің сұранысына зер салып қарасаңыз, редакция да, жарнама беруші де бір нәрсені қалайтынын көресіз: лоялді аудитория, көңіл бөлу, сайтқа өту, сайтқа оралу, әлеуметтік желі парақшаларына жазылу. Ең бастысы — өзіңізді ұмытпаңыз. Мұны қалай пайдаланамын? Қажеттілігімді жарнама брифімен қалай үйлестіремін? Міне, осы сауалдарға жауап бере алыңыз. Мәселен, YouTube, TikTok желілерінде жоба бастап, әлеуметтік желілерде танытқыңыз келеді. Сіз  жарнама берушінің қызығушылығын да қанағаттандырасыз, өзіңіз де бұрын шамаңыз жетпеген ресурсты қолдана бастайсыз.

Мария «Роснано» жобасын мысалға алып, «Бумага» интернет-басылымы Science Bar Hopping жобасына арнап  «Заходит учёный в бар…» YouTube-шоуы мен подкаст жасауды басатғанын айтты. Шоудың 9 эпизоды 500 мыңға жуық қаралып, редакцияның арман-тілегі орындалыпты. Подкаст шығып бастағаннан кейін студия жасақталыпты. Қазір 5 подкаст шығып жатыр.

Мария «Бумага» интернет-басылымының брендін пайдаланып, қала кәсіпкерлерінің қауымдастығын құрып, соны банкке сату кейсін де әңгімеледі. Нәтижесінде, кәсіпкерлер туралы e-mail хабар таратып, 500 адам қатысқан конференциялар, тақырыптық іс-шаралар ұйымдастырыпты. «Бумага» басылымының бизнес тақырыбындағы контенті толығыпты. Редакция да, банк те лоялді бизнесмендер қауымдастығын құра білді.

Тағы бір кейс — ғалымдармен ғылым туралы әңгімелесетін онлайн-форматтағы «Завтрак» кездесуі. Тіркелген қонақтарға таңғы асқа қажет азық-түлік сатып алуына болатын 400 рубльге тең промокод беріледі. Ккофе ішіп отырып, сарапшылардың әңгімесін тыңдайды. Бір таңғы асқа орта есеппен 94 адам қатысады. Ал әлеуметтік желілердегі трансляция қаралымы 100 мыңға дейін жетеді. 94 қатысушы 400 рубльге түссе, қалғаны арзанырақ болады.

№ 3. Жарнама берушіге қызықсыз көрінеміз

Жарнама берушіге медиамыз қызықсыз көрінетін жағдайлар да болады. Міне, сондай кезде редакция қайталауға болатын шоу-кейстер жасайды. Тегін болса да… Алайда мұны нарыққа көрсетіп, креатив шешімдер жасай алатыныңызды дәлелдеу керек.

Жарнама берушілердің барлығы «уау» дегізетін жоба жасауды сұрайды. Бірақ, «уау»-жобадан бөлек, тиімділігіне кепілдік беру маңызды. Мұндайда еш қорықпай кепілдік бере аласыз, өйткені формат әбден шыңдалған, қаралымы да, қамтуы ауқымы да дәлелденген.

«Бумага» интернет-басылымының шарап туралы, Санкт-Петербург театрлары мен үйлерінің тарихы туралы ақылы e-mail хабарлары бар. Бұл e-mail хабарларға жазылу  ақысы — айына 150 рубль. Редакцияның клубы да бар. Оған қатысу ақысы — айына 300 рубль. Клуб қатысушылары сарапшылардан қызық хаттар, қала туралы дәрістер, жеңілдіктер және тағы басқа сыйлықтар алады. Қолданушылардың біразы бұл артықшылықтарды пайдаланбайды, редакцияның қаладағы митингілер туралы шынайы әрі сенімді ақпарат таратқанына алғыс ретінде қолдау көрсетеді.

***

Аудитория ауқымын ұлғайтуға бағытталған жобалар бойынша вебинарларымыз жалғасады. 18-ақпанда медиасарапшы, медиатренер, продюсер Ержан Сүлейменовтің (Қазақстан) “Жоба аудиториясын қалай анықтаймыз және белгілі бір аудиторияға бағытталған жоба қалай жасалады?” вебинары болады. Осы вебинарда монетизация мүмкіндіктері, аудитория ауқымын ұлғайту стратегиясы арқылы медианың имиджін нығайту және аудиторияны ұлғайту құралдары туралы айтамыз.

25-ақпандағы вебинар аудитория ауқымын ұлғайтуға бағытталған жобалардың нақты форматтарына арналады. Қай платформаларда қандай форматтар тиімді? Онлайн және офлайн акциялар, сауалнамалар, чаттар, ток-шоулар және тағы басқа көптеген форматтар. Практикалық сабақтар интерактив форматында өтеді: идеяңызды талқылап, нақты кейстер талдайды, сұрақтарға жауап береді

Журналистер білімін тәжірибеде қолданып, аудитория ауқымын ұлғайтуға бағытталған медиажобаларға арналған грант байқауына қатыса алады. Internews 2021 жылы барлығы бес жобаға қолдау көрсетеді. Әр жобаны медиа мен қоғамдық ұйым бірігіп, орындауы керек. Бір жобаға сомасы 3000$-ға дейін (1 126 000 тг, 34 176 сомони) грант беріледі. Байқауға қатысу үшін 2021 жылғы 1 наурыз, Алматы уақытымен сағат 24:00-ге дейін онлайн-өтінішті толтырыңыз.