«Жаңа репортер» подкастының жаңа эпизоды 3 мамыр — Халықаралық баспасөз еркіндігі күніне арналды. Медиасыншы Назира Дәрімбет жүргізген подкаст қонақтары: «Әділ сөз» сөз бостандығын қорғау халықаралық қорының сарапшысы Ғалия Әженова және танымал блогер Руслан Түсіпбеков.

Сөз бостандығы тақырыбын қозғағанда, Тұңғыш президент Нұрсұлтан Назарбаев ел басқарып тұрған кездегі сөз еркіндігі мен қазіргі президент Қасым-Жомарт Тоқаев тұсындағы ахуалды салыстыру — заңдылық. Назарбаев кезінде сөз бостандығына қысым күшейіп, журналистерді қудалау оқиғалары көп болды. Ал мемлекет билігінің басына Тоқаев келгелі жағдай өзгерді ме?

Президент биылғы Жолдауында БАҚ туралы заңды қайта қарау керек екенін айтты. Жаңа заң қандай болуы керек? Бұрын елімізде шындықты жеткізген журналист пен блогерге қысым жасау, оларды қамау фактілері жиі болатын. Ал қазір ше? Қысым азайып, оң өзгеріс боп жатыр ма? Мінеки, жаңа эпизодта сарапшы Ғалия Әженова мен блогер Руслан Түсіпбеков осы сауалдарды және еліміздегі жалпы сөз бостандығының ахуалын талқылады.

Подкаст-платформалардан да тыңдаңыз:
iTunes
Google Подкастар
Яндекс.Music

Ғалия Әженованың айтары:

• Журналистер мен блогерлерге пайдалы еш өзгеріс болмады. Қаңтар қырғынынан кейін сөз бостандығына қысым біршама азаяды деп үміттендім. Бірақ үміт ақталмады.
• БАҚ туралы заңды өзгерту қажет екенін 1999 жылдан бері айтып келеміз. Бізде БАҚ-ты монополизациялауға жол берілмеуі керек еді. Қоғамдық бұқаралық ақпарат құралы жоқ. Біздегі БАҚ – қояншық бала сияқты. Сол баланың көзін байлап, басын матап, аузын жауып, реттеу көп.
• Журналист дегеніміз кім екенін, ал әлеуметтік желіде отырған адам кім екенін анықтап алуымыз керек.
• Осы салада жүріп, түрлі сот процесстеріне қатыстық. Түрлі жағдайға куә болдық. Қиналған адамға көмектесу үшін ақша алатын журналистерді де, шындықты журналистерді де көрдік. Мен Вадим Борейконың жазбаларын сүйсініп оқимын.

Руслан Түсіпбековтің айтқаны:

• Президент Қ.Тоқаев шын биліктің тізгінін қолына алғалы үш айдай ғана уақыт болды. Әрине, әлдебір өзгерістер туралы айтуға ерте, өте аз уақыт өтті. Бұл тақырыпты кемі 5-6 айдан кейін талқыласақ болады. Бірақ меніңше, бірқатар өзгеріс бар сияқты. Блогерлерге деген қарым-қатынас өзгерді.
• Бұрын маған «жоғарыдан» жиі хабарласып, жазбаларымды алып тастауды өтінетін. Соңғы үш айда мұндай мұлдем болмады.
• Назарбаевпен салыстырғанда Тоқаев «Тәшкен көрген адам» ғой, айырмашылық байқалады.
• Ресей-Украина арасындағы соғыс біздегі сөз бостандығына оң әсерін тигізіп жатқан сияқты.
• Әлеуметтік желіде қазақ тіліндегі контенттің сапасы жақсарды. Қазақ тіліндегі сегмент жақсы дамып келеді.

«Жаңа репортердің» подкастының бұған дейінгі эпизодтарын да тыңдаңыз:
iTunes
Google Подкастар
Яндекс.Music