«Жаңа репортер» сайтының «Сұрақ-жауап» тұрақты айдарында желілік басылымды қалай тіркетуге болатынын түсіндіреміз.
СҰРАҚ: Пандемияға байланысты қаржылық жағдай нашарлап, мерзімді баспасөз басылымы — журналымызды жабуға мәжбүрміз. Журнал БАҚ ретінде тіркелген. Сайтымыз да бар. Хостингіміз шетелде орналасқан. Жабылған журналымызға ақылы негізде материал жариялап келген серіктес-компаниялардың материалын енді сайтта жариялау үшін сайтты БАҚ ретінде тіркету керек пе? Банктегі есепшот арқылы ғана төлем жасаймыз. Біз БАҚ ретінде тіркелуге жататын желілік басылымбыз ба, жоқ па? Нақты салалық тақырыпқа негізделген сайтпыз.
ЖАУАП: Қазір сайтты БАҚ ретінде тіркету — ерікті түрде жүзеге асады. Меншік иесі сайтын БАҚ ретінде тіркету не тіркетпеу туралы шешімді өзі қабылдайды. Сайтты БАҚ ретінде тіркетудің мынадай артықшылықтары бар:
- тендерлерге, байқауларға қатысу мүмкіндігі;
- журналистерді аккредитациядан өткізу;
- ақпарат сұратудың басқаша тәртібі;
- «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» заңның 26-бабы —
Шындыққа сәйкес келмейтін мәліметтерді таратқаны үшін жауаптылықтан босатылатын жағдайлар мүмкіндігі;
Ал сайтты БАҚ ретінде тіркетудің кері салдарлары:мониторинг және бақылау деңгейінің жоғары болуы, редакция мен лауазымды тұлғаларға қосымша жауапкершілік жүктеледі. БАҚ редакторын тағайындаудың да арнайы талаптары бар.
БАҚ мәртебесінің болуы не болмауы жарнама қызметіне еш ықпал етпейді. Тауарлар мен қызметтер жарнамасына шектеулер және арнайы талаптарды (мәселен, дәрілік заттарды, биобелсенді қоспалар (БАД), қаржылық қызметтер және т.б.) жарнама таратудың барлық арнасында орындау міндетті. Интернетте жарнама орналастырудың айрықша талаптары әзірге жоқ.
Егер сайтты БАҚ ретінде тіркету қажет болса, онда желілік басылым немесе ақпараттық агенттік ретінде тіркетуге болады. Екі нұсқаның қай-қайсысында да сайт хостингі Қазақстан аумағында орналасуы міндетті. Бұл — міндетті шарт. Мұны орындамау — БАҚ-ты есепке қою туралы куәліктің күшін жоюға әкеліп соғады.
Мерзімді баспасөз басылымының немесе ақпараттық агенттіктің не желілік басылымның шығарылуын сот тоқтата тұрған жағдайларды қоспағанда, мерзімді баспасөз басылымының немесе ақпараттық агенттіктің не желілік басылымның өнімін шығару мерзімін өткізіп алған, сондай-ақ мерзімді баспасөз басылымының немесе ақпараттық агенттіктің не желілік басылымның өнімін шығару үш ай бойы тоқтап қалған жағдайда, уәкілетті органның шешімімен мерзімді баспасөз басылымын немесе ақпараттық агенттікті не желілік басылымды есепке қою туралы куәліктің күші жойылды деп танылады. Не болмаса, әр үш ай сайын мерзімді баспасөз басылымының шектеулі тиражын шығарып отыру қажет.
ТҮЙІН:
— Сайтты БАҚ ретінде (желілік басылым не ақпараттық агенттік) есепке қою туралы шешімді меншік иесі өзі ерікті түрде қабылдайды;
— БАҚ ретінде тіркетудің екі ұшы бар;
— БАҚ мәртебесінің болуы не болмауы — жарнама қызметіне ықпал етпейді. Жарнама орналастыру — журналист пен редакция саясатына көбірек қатысты болады.
— Сайтты БАҚ ретінде есепке қойсаңыз, онда сайт хостингі Қазақстан Республикасы аумағында орналасуы міндетті.
