Ҳамоҳангсози минтақавии барномаи Internews, Ирина Медникова
10-12 сентябри соли 2021 онлайн-ҷашнвораи осиёмарказии MediaCAMP Fest баргузор хоҳад шуд. Имсол, фестивал зери шиори “Дар Осиё сохта шудааст” баргузор мешавад. Гузоришгари нав (“Новый репортёр”) бо яке аз ташкилкунандагони фестивал – ҳамоҳангсози минтақавии барномаи Internews, Ирина Медникова – дар бораи барномаи имсол, таваҷҷуҳи асосӣ ба ситораҳои минтақаи мо, инчунин тамоюли аз якдигар омӯхтан мусоҳиба кард.
Идеяи ҷашнвораи имсолаи Media Camp Fest “Истеҳсоли Осиё” чӣ гуна ба вуҷуд омад?
— Дастаи Internews расонаҳои Осиёи Марказиро тӯли солҳои зиёд дастгирӣ карда, дар омӯзиш, эҷоди муҳтавои маҳаллӣ ва рушди стратегӣ ёрӣ мерасонад.
Соли охир, фаъолони соҳаи фарҳанг – иштироккунандагони stand up шоу, сарояндагони эстрада, диҷейҳо ба минтақаи мо таваҷҷуҳ зоҳир карданд. Барномаҳои фароғатӣ ва иттилоотию фараҳбахш ҳамеша шунавандагони зиёд доранд, вале имрӯз онҳо аз чорчӯбаи танҳо фароғат берун мебароянд, чунки муаллифони жанрҳои стендап ва сурудҳо масъалаҳои барои ҳама муҳимро баррасӣ мекунанд. Ҳама дар ёд доранд, ки сарояндаи Тоҷикистону Россия Манижа чӣ гуна мавҷи муҳокимаҳоро дар бораи ҳуқуқи занон ва зӯроварии маишӣ ба вуҷуд овард ё чӣ гуна стендап-коллективи Қазоқистон “Ирина Кайратовна” барои гуфтани ҳақиқат дар бораи бесарусомоние, ки дар ҷомеа дар оғози пандемия ҳукмфармо буд, дастгирии шунавандагонро ба даст овард.
Ин тамоюли хеле муҳим аст, ки ба шарофати он рӯзноманигорон дар пешбурди паёмҳои иҷтимоии худ иттифоқчӣ пайдо карданд. Ва мо мебинем, ки Осиёи Марказӣ маҳз аз ин нуқтаи назар дарвозаи худро ба ҷаҳон кушод – аз нуқтаи назари масъалаҳову дардҳои худ, ки мо кӯшиш мекунем онҳоро дарк ва ҳал кунем, аз нуқтаи назари арзишҳову маъниҳои худ, ки бо арзишҳову маъниҳои шунавандагони саросари олам ҳамоҳанг садо медиҳанд.
Мо тасмим гирифтем, ки ин тамоюлро дастгирӣ кунем ва фестивали худро ба кори рӯзноманигорони Осиёи Марказӣ бахшем – эҳтимол онҳо он қадар маъруф набошанд, қаҳрамонони барномаи Юрий Дуд набудаанд, дар саҳнаи “Евровидение” ҷилва накардаанд, маводҳои онҳо на ҳамеша миллион маротиба тамошо мешаванд, вале онҳо ҳар рӯз дар бораи масъалаҳо менависанд, онҳоро мебардоранд ва ба ҳукумат мерасонанд, онҳоро ҳал мекунанд ва ягон ҳаётеро наҷот медиҳанд. Ин кори душвор аст, мардонагиро талаб мекунад, ин боиси эҷоди эҳтиром мешавад. Дар барномаи худ мо мехоҳем дар бораи он нақл кунем, ки бо дастони рӯзноманигорони мо дар Осиё чӣ сохта шудааст.
Дар барномаи соли 2021 мо кадом мавзуъҳои ҷолибро мебинем?
— Дар барнома мо тақрибан бист муаллифи медиалоиҳаҳои навро мешунавем, ки дар Осиё тӯли ҳамин сол оғоз шудаанд ва аллакай метавонанд дар бораи натиҷаҳои ҳайратангез нақл кунанд – то он даме, ки номҳои онҳо ошкор нашавад, аз дасисабозӣ худдорӣ мекунам.
Мо дар бораи саводи расонаӣ бо иштироки коршиносони эстонӣ муҳокимаи ҷолибтаринро мебинем, дар бораи он гуфтугӯ мекунем, ки чӣ гуна мағзи сар медиасурати дунёи моро шакл медиҳад, ба таври анъанавӣ дар зиёфати дугонаҳои арӯси расонаҳо ҷамъ меоем, ҳашт тренинг баргузор мекунем. Инчунин, чанд кори мустанади кӯтоҳмуддатро, ки хатмкардагони Мактаби журналистикаи мустанади мо таҳия намудаанд, тамошо мекунем.
Internews натиҷаҳои таҳқиқоти истифодаи масолеҳи расонаҳоро муаррифӣ мекунад – шунавандагони мо кадом маълумотро ва дар куҷо ҷустуҷӯ мекунад, то чӣ андоза онҳо аз нигоҳи расонаҳо босаводанд, ба кадом расонаҳо бештар эътимод доранд ва оё хонандагону тамошобинони мо омода ҳастанд, ки барои муҳтавои (контенти) хуб пардохт намоянд. Таҳқиқот ҳоло дар Қазоқистон, Тоҷикистон ва Ӯзбекистон баргузор шуда истодааст ва муаррифии натиҷаҳои он барои ҳамаи иштироккунандагони мо тӯҳфаи истисноӣ хоҳад буд. Ғайр аз ин, як сессияи махсусро мо ба ҷанбаи эҷоди идеяҳо мебахшем — чӣ гуна барои маводҳо ва лоиҳаҳои нави расонаӣ идеяҳои эҷодкоронаро фикр кард ва таҳия намуд, то ин ки муҳтавои босифати осиёӣ бештар шавад.
Ситораҳои худро дар дохили минтақа чӣ гуна бояд рӯёнд?
— Барои ман ситораҳо ҳамаи шахсоне ҳастанд, ки кори рӯзноманигориро бо амри дил анҷом медиҳанд, онро ба таври касбӣ, бошарафона ва амиқ иҷро мекунанд. Танҳо ҳамин тавр ба рӯзноманигорӣ омадан зарур аст ва агар рисолати ҳаётӣ, ҳадафҳои интишор, шароитҳо барои рушд созгор оянд, агар муҳаррир – пешво бошад, мутахассисони касбӣ ҳамин тавр мерӯянд.
Мо одат кардаем, ки аз ситорагони хориҷӣ биомӯзем. Аз якдигар омӯхтанро чӣ гуна бояд омӯхт?
— Ситораҳо хеле дур мераванд ва бештари вақтҳо, муваффақияти онҳо дар воқеияти мо кам такрор мешаванд. Аз ин рӯ, ҳамкорон ва лоиҳаҳоро дар минтақаи худ мушоҳида кардан арзишманд аст, то бифаҳмед, ки барои шунавандагони мо чӣ кор медиҳад.
Масалан, дар баъзе кишварҳои Осиёи Марказӣ расонаҳо муҳтавои дузабонӣ таҳия мекунанд, аввал тарҷумаро мавриди озмоиш қарор медиҳанд, сипас пурра ба таҳия кардани муҳтаво бо ду забон мегузаранд – ба забонҳои қазоқӣ ва русӣ ё ба забонҳои тоҷикӣ ё ӯзбекӣ ва ҳеҷ як коршиноси хориҷӣ аз кишвари якзабон ба шумо маслиҳат намедиҳад, ки муҳтаворо бо ду забон чӣ гуна бояд пешбарӣ кард, шунавандагони навро чӣ гуна бояд ҷалб намуд, агар шумо ба забони дувум гузаштан хоҳед.
Имсол фестивал пурра тариқи онлайн баргузор мешавад. Аз як тараф, мо аз қолибҳои онлайнӣ каме хаста шудем, вале инкишофи ҷаҳон бо чунин суръате пеш меравад, ки амалан ҳар моҳ ақидаҳову идеяҳоро омӯхтану мубодила кардан зарур меояд то бифаҳмем, ки чӣ рӯй медиҳад. Барои рӯзноманигорон ин махсусан муҳим аст, чунки мо ноқилони маълумот барои тамоми ҷомеа ҳастем. Қолиби онлайн имкон медиҳад, ки бо як нохун задан иштирок намоед, ҳама чизро дар навори телефон ё компютер тамошо кунед, сарфи назар аз ин, ки шумо дар кадом кишвар зиндагӣ мекунед.
Барномаи осиёимарказии MediaCAMP аз ҷониби USAID маблағгузорӣ шуда, Internews онро амалӣ мегардонад.
