6 шілде – Астана күні. Сондай-ақ бұл күні – ҚР тұңғыш президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың туған күні. Еліміздегі БАҚ аталмыш күндер туралы не жазды? «Жаңа репортер» медиасыншысы Риза Исаева отандық басылымдарға шолу жасап көрді.
Бұл атаулы күнге орай жарияланған ақпараттың дені – мерекелік шаралардың ретін баяндау сипатында болды. Онлайн басылымдардың басым көпшілігі тек Астана күніне орай ақпарат берген. Дегенмен Azattyq радиосының жаңалығында бұл мерекенің «маңызы» ерекше ескеріліпті. Azattyq сайтының «Назарбаев қандай мұра қалдырды?» аталатын материалында сарапшылар биыл 82 жасқа толған тұңғыш президенттің ел тарихында алатын орнына баға берген. «Назарбаевты құттықтау». Астана күнінде экс-президентті сотқа тартуды талап еткен белсенділер ұсталды» – Астана күні Нұрсұлтан Назарбаевтың «30 жылдағы қылмыстары» туралы акция өткізген «Демпартия» өкілдерін полиция ұстап әкеткені туралы ақпарат жариялаған.
Orda.kz басылымы 2021 жылы «Астана күні 6 шілде болғалы қалай тойланып жүр?» деген тақырыпта материал жариялап, онда соңғы 14 жылда Астана күні қалай тойланғанын анықтап көрген еді. Қала күнінің тарихына тоқталып, әр жылдары қалай тойланғаны, қанша қаражат жұмсалғаны туралы мәліметтер топтастырды. Биыл 6 шілдеде «Путин Назарбаевты туған күнімен құттықтады» деген ақпарат жариялап, «Елдеріміз арасында одақтастық қатынастар мен стратегиялық ынтымақтастық орнатуға, сонымен қатар Еуразия кеңістігіндегі интеграциялық процестерді ілгерілетуге Сіздің қосқан үлесіңіз зор» делінген Владимир Путиннің жеделхатында» деген үзінді келтіріпті.
Айта кету керек, ресми онлайн басылымдардан «ҚазАқпарат» тұңғыш президенттің туған күнін еске алды. Ақпарат агенттігі тұңғыш президенттің ресми сайтына сілтеме жасап, «Нұрсұлтан Назарбаевтың атына Елорда күніне және өзінің туған күніне орай мерекелік хаттар мен жеделхаттар келіп түсуде» деп жазды. Тұңғыш президенттің суретін де жариялады. Ақпаратта Ресей Президентінің, Қытай Халық Республикасының Төрағасының жеделхатынан үзінді келтірілген. «Жылы лебізін білдіріп жеделхат жолдаған, Нұрсұлтан Назарбаевтың ел президенті қызметіндегі рөліне жоғары баға берген басқа да шетел мемлекеттері мен үкіметтері басшыларының қатарында Өзбекстан Республикасының Президенті Шавкат Мирзиёев, Тәжікстан Республикасының Президенті Эмомали Рахмон, Беларусь Республикасының Президенті Александр Лукашенко, Қырғыз Республикасының Президенті Садыр Жапаров, Ресей Федерациясы үкіметінің төрағасы Михаил Мишустин және басқалары бар» деп жазды агенттік. «Түрлі буын өкілдері мен кәсіп иелері Нұрсұлтан Назарбаевқа Қазақстан Президенті кезінде атқарған қызметі үшін алғыс білдірді» деп Тұңғыш Президенттің ресми сайтындағы ақпарат еш өзгеріссіз көшіріліпті.
Сондай-ақ «ҚазАқпарат» мереке күніне орай тағы бірнеше ақпарат жариялады. «АҚШ елшісі қазақстандықтарды елорда күнімен құттықтады», «Бүгін елордада өтетін мерекелік шаралар» және «Астана тарихы: 24 жыл хронологиясы».
Мереке күні өзге ақпараттық сайттарда жарияланған материалдар да негізінен осы сипатта. «Turkistan» басылымы «Алтай Көлгіновтің қала күнімен құттықтауын» жариялап, «Астана туралы қызықты деректер» ұсынды.
«El.kz» онлайн басылымы қала тарихына, оның «Нұр-Сұлтан» атауын қалай иеленгеніне баса назар аударыпты.
Nege.kz басылымы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың ұсынысымен «Нұр-Сұлтан» атауы берілгеніне назар аударып, оның сөзінен үзінді келтіреді: «Біз, қазіргі және келешек ұрпақ өкілдері, Елбасының саяси мұрасын жадымыздан шығармай, қадір тұтып, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың тарихи еңбегіне лайықты құрмет көрсетуіміз қажет».
7kun.kz басылымының шағын ақпаратында қала күніне қатысты өтетін мерекелік шараларға және қала тарихына қысқаша шолу бар.
«Биыл Нұр-Сұлтанда Астана күніне орай отшашу болмайды. Бірақ қаланың 24 жылдығына орай концерттерден бастап спорттық фестивальдерге дейін ондаған түрлі іс-шаралар өтеді» деп жазды «adyrna.kz».
Жалпы 2020 жылы жарияланған коронавирус пандемиясына дейін Астана күні – еліміздегі ең атаулы мерекелердің бірі болған еді. Бұл мейрамның құрметіне бірнеше күн бойы түрлі шаралар ұйымдастырылып, соңы отшашумен аяқталатын еді. Orda.kz сайтының жоғарыда келтірілген мақаласы да соны меңзеген.
Әсіресе телеарналар үшін бұл күн үлкен ақпарат науқанына айналатын. Алайда биыл «Хабар», Qazaqstan, тіпті Astana арнасынан да мұндай ақпарат науқаны байқалмады. Аталған телеарналарда аптаның ортасы болса да, демалыс ретінде жарияланған бұл күні эфирде жаңалықтар шығарылымы болмаған. Дегенмен Qazaqstan арнасы «Алып шаһар тынысы» аталатын деректі фильм ұсынды, онда қаланың қазіргі ахуалы, оны дамытуға қатысты жоспарлар туралы баяндалады.
Бірақ, «Еуразия» бірінші арнасы қала күніне орай ақпарат таратуды тоқтатпаған. Жаңалықтар шығарылымында екі сюжет арнады. Оның бірі қала күніне орай өтіп жатқан көрмеден жасалды. Гүлнәзия Жалғасқысы көрмені аралап, қаладағы мерекелік көңі-күйді көрсетуге тырысты. Айдана Байтұрсынова әзірлеген материал ел астанасына композиторлар арнаған әндер туралы болды. Тілші Төлеген Мұхамеджановпен бірге ән шырқап, мерекелік концерт өткенінен ақпарат беретін тартымды материал әзірлепті.
Негізгі контенті жаңалықтар таратудан тұратын «24.kz» телеарнасының да қала күніне арналған сюжеті бар. Ол да жоғарыдағы басылымдардың ақпаратымен мазмұндас. Қала күнін атап өту тарихына тоқталған.
«Елрданың туған күнін» кадр сыртындағы мәтін және синхрон форматында баяндап, бұл күні өткен спорт шараларына басымдық берген «KTK»арнасы да тұңғыш президенттің туған күні туралы айтуды жөн санамапты.
Осылайша, Астана күні, әсіресе тұңғыш президенттің туған күні туралы ақпарат тарату жылдағыдан біршама ерекшеленген. Атап айтқанда, Елбасы – тұңғыш президенттің елге сіңірген еңбегі туралы ода материалдар мен ақпараттар жоққа тән. Сонымен қатар Нұр-сұлтан күнін атап өту туралы ақпараттар легі – пропаганда құралы болудан қалып жатқан секілді.
