«Жеті күн», Хабар
«Жеті күн» бағдарламасы сайлауға түсіп жатқан партиялардың үгіт-насихат шараларын шолумен басталды. Жігер Сәрсен барлық 7 партияға қатысты ақпарат берді.
Елімізде еңбек дауын реттеу туралы жаңа заң қабылданды. Сюжетте екі кейіпкердің оқиғасы бар. Біріншісі қызмет барысында қайтыс болған, екіншісі жарақат алған және компаниядан өтемақысын ала алмай жүр. Бұлардың оқиғасы мысал ретінде айтылғаны болмаса, мәселені шешуге нақты нұсқау жоқ. Сюжет соңында еңбек келісімшартын жасамай, жұмысқа кірісетіндердің өзі де кінәлі болатыны айтылған. Алғысөзде айтылған «Жаңа заңның еңбек дауын шешудегі маңызы қандай?» деген сұрақ жауапсыз қалды. Сарапшылар пікірі салада шешілмеген түйткілдің көптігін аңғартты.
Алдағы үш жылда ғылымға миллиардтаған қаражат бөлінеді. Еліміздегі ғылым саласын қаржыландыру туралы сюжетте де кейіпкер оқиғасы бар. Электр үнемдейтін құрылғы ойлап тапқан ғалым отандық өндірісте онысын қолдана алмай отыр. Сұраныс жоқ, бірақ шетелден ұсыныс түскен. Сюжетте ғылымда маманның азайғаны, мықты жобаларға қаржы жетіспейтіні, ғылым мен өндірістің байланысы, Ғылым туралы заңдағы кемшіліктер туралы айтылды, сарапшылар пікірі бар. Тілші Индира Жылқайдарова сюжетін 2025 жылға дейін ғылымға ЖІӨ 1 пайызын бөлу жоспарланғанын, үміт барын айтып аяқтады. Талдау барысында артық ақпарат көп болғандықтан, материалдың мазмұны шашыраңқы. Сюжеттің негізгі ойына қатысты тұсын ғана қалдырып, қалғанын қысқартуға болар еді.
Назарбаев зияткерлік мектептерінің басқарма төрайымы Күләш Шәмшидиновамен сұхбат берілді.
Жаһанда көлік өндірісінде дағдарыс, Қазақстан көрші мемлекеттермен салыстырғанда «көш ілгері» екен. Алматыдағы «Хюндай транс Қазақстан» зауытының жұмысы туралы сюжет берілді.
Астанадағы қоғамдық көлік проблемасы туралы сюжетте бірнеше мәселе көтерілді. Сала мамандары, автобус жүргізушілері, тұрғындар сөйледі. LRT жобасының 2030 жылға қарай аса қажеттігі, құрылыс жалғасатыны тілге тиек болды. Бұл жобаны аяқтау үшін қала әкімдігі республикалық бюджеттен 50 млрд теңге алатыны айтылмады.
Sarap Тimes, Astana TV
«Қазавиақұтқару» тікұшағы апатқа ұшырап, төрт адам қайтыс болды. Бағдарлама осы хабардан басталды. Тілші Еркін Қарин оқиғаның қалай болғаны туралы жан-жақты ақпарат беріп, сюжет әзірледі. Куәгерлерден, дәрігерлерден сұхбат алынған. ТЖМ өкілінің де түсініктемесі бар. Толымды сюжет.
Үндістан халқы ең көп мемлекет болып танылды. Қытайдан компаниялар соның әсерінен кете бастаған жоқ па? Бұл жағдайдың Қазақстанға экономикалық ықпалы қандай? Осы сауалға сарапшы Сапарбай Жұбаев жауап берді.
Алматыда сейсмикалық аудит жүргізілетіні туралы қысқа айтылды.
«Тырысқақ ауруы өршіді» сюжеті Түркиядағы зілзаладан кейінгі жағдай туралы болды. Жер дүмпуі болған аймақтарда антисанитариядан тырысқақ ауыруы тарауы мүмкін. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы да дабыл қақты.
«Қара археологтар» тарихи жәдігерлерді шекарадан алып өтіп, қымбатқа сатады екен. Сюжетте құнды жәдігерлердің қорғалуы, оның құқықтық негіздемесі талданды. Сарапшылар пікірі бар. Тиянақты сюжет.
Түрмеге тоғытылғандардың күнделікті тыныс-тіршілігі, оларды қамтуға бөлінетін қаражат, бостандыққа шыққаннан кейін еңбекпен қамтылуы – сараптамалық бағдарламалар үшін тың тақырып. Бұл сюжетті ерекше атап өту керек: жинақы, нақты проблеманы көтерген.
Студиядағы сұхбатқа саясаттанушы Ермек Тоқтаров шақырылды. Ол сайлаудың ұйымдастырылуы жайлы айтты. Саяси коммуникацияның жаңа мүмкіндіктері де талқыланды.
Балабақшаға қатысты жаңа талаптар енгізілді, олар енді лицензияланады. Бұдан жекеменшік балабақшалар жабылуы мүмкін. Мемлекеттік тапсырыс беру талаптары да күшеймек. Бақша иелері тамақ, жалақы төлеу шығынын, білікті маман табудың қиындығын алға тартыпты. Құзырлы орган өкілдері талаптың күшейгені кәсіпті тұншықтырмайтынын айтады. Сюжетте ас ішіп отырған балалардың фонында ата-аналардан сұхбат алған. Бұл санитарлық талаптарға қайшы емес пе?
Бағдарлама Астанадағы мектептердің бірінің мұғалімі туралы ауқымды сюжетпен аяқталды. Ұстаздың былтырғы түлектерінің барлығы грант иегері атанған.
«Айна», Еуразия бірінші арнасы
Ақбөпе Тәңірберген әзірлеген алғашқы сюжет Қазақстан мұсылмандарының діни басқармасының зиратқа қатысты ұсынған ережелері туралы болды. Ысырап жасамау, зиратқа сурет қоймау және тағы басқа бірнеше ұсыныс жасаған. Сараптамалық сюжеттен гөрі, ақпараттық маңызы басым. Діни басқарма маманын сөйлетіпті.
Зират тақырыбы екінші сюжетте де жалғасты. Онда қабірге қойылатын көктас құны сөз болды. Кәсіпкердің, дінтанушының және мүфтият өкілінің пікірі бар. Діни басқарма өкілі құлпытас қойғанша, мұқтаж жанға көмектесу әлдеқайда сауапты іс деген ой айтты.
«Күн керек» сюжетінде D дәруменінің адам ағзасына пайдасы айтылды. Кейіпкер оқиғасы бар. Диетолог, вирусолог мамандар сөйлеген. Танымдық сюжет.
eGov куәгері әлеуметтік әмиян мен кейбір бүлдіршіндердің балабақшаға тегін бару мүмкіндігін талдап, Оқу-ағарту министрлігінің қаулысын түіндірді.
Бағдарламаны әдеттегідей «Хайпқа бұйырмаңыз» аяқтады.
Apta, QAZAQSTAN
23 ақпанда Батыс Қазақстан облысында «Қазавиақұтқарудың» Ми-8 тікұшағы құлап, 4 адам қаза тапты, екі азамат ауруханада жатыр. Apta журналисі оқиға орнына барған. Төтенше жағдай себебі әлі анықталуда. Ми-8 – 2021 жылы құрастырылған жап-жаңа тікұшақ. Бұл күні ауа райы да жақсы болған. Ендеше апаттың себебі неде? Ардақ Мұратқызы ауруханада жатқан 62 жастағы аға инженер Сергей Щегловтың жайын сұрап, жағдайды білуге тырысқан. Министрлік өкілдерінің пікірі бар.
Бұдан әрі Альбина Әшім инфографика және мұрағат видеолардың көмегімен апатқа ұшыраған Ми-8 тікұшақтарының хроникасын баяндады.
Apta шаруалар мәселесін жиі көтереді. Үкімет уәде еткен төмен пайызды несие, субсидия, жанар-жағармай – бір сөзбен айтқанда, еліміздегі шаруаларға қолдау-көмек жоқ. Айнұр Әбілқасымқызы түркістандық фермерлермен тілдесіпті, көп кейіпкердің оқиғасы бар.
Алматы облысындағы Ұзынағаш ауылында 50 шақты үй мен бірнеше көшені су басқан. Тұрғындар үй-жайын ағын судан өздері қорғауға мәжбүр болған, жеке қаражатына техника жалдаған. Жергілікті билік шығынның көлемін есептеп әлекке түсіп жатқанда, халық тасқынның қайталануынан қауіптеніп отыр. Жүргізуші еліміздің су басу қатері төніп тұрған өңірлері туралы айтты.
Бағдарламаның екінші бөлігі халықаралық жаңалықтарға арналды. Өткен аптада Түркия мен Сирияда жер сілкінісі қайталанды, қаза тапқандар мен зардап шеккендер бар. Apta тілшісі Анадолы елінен арнайы репортаж ұсынды.
«Бұл аптада саяси сюрприздер көп болды». Джо Байден Киевке ұшып келді, бұл туралы БАҚ-та алдын ала хабарланған жоқ. АҚШ президентінің сапары Путиннің федералды үндеуімен тұспа-тұс келді. Қытай екі мемлекетті әскери шабуылды тоқтатып, қақтығысты келіссөздер арқылы шешуге шақырды.
Қазақстанда жиһаз компаниялары жабылуда. Оңгар Алпысбайұлы осы саланың проблемасын көтерген: мараторий, бәсекеге қабілеттілік, шикізат импортына тәуелділік және тағы басқа. Сарапшылардың пікірі бар.
Сайлауға түсіп жатқан 7 партияның өңірлердегі үгіт-насихат жұмысына қысқаша шолу болды.
Амангелді Сейітхан жасанды интеллект турасында танымдық сюжет ұсынды. ЖИ-дің жетістігі мен қауіп-қатері жайында сарапшылар сөйлеген.
«Жаңа репортер» редакциясы қазақстандық телеарналардың қорытынды бағдарламаларына тұрақты мониторинг жүргізіп, апта сайын шолу жариялайды.
