Internews томонидан Тожикистон ва Ўзбекистондаги исломшунослар, ҳуқуқшунослар, услубчилар ва медиа-тренерлардан иборат катта экспертлар гуруҳи иштирокида диний эркинлик ва диний хилма-хилликни ёритиш бўйича қўлланма ишлаб чиқилди.
– Ушбу қўлланманинг ўзига хослиги шундаки, унда дин соҳасидаги халқаро ва миллий қонунчиликка оид кўплаб материаллар ўрин олган, – дейди қўлланма устида иш олиб борган гуруҳ аъзоси, Internews ташкилотининг журналистика бўйича минтақавий маслаҳатчиси Ирина Чистякова.
Унинг сўзларига кўра, диншунослар томонидан тайёрланган бўлимда дин ва диний эркинлик билан боғлиқ мавзуларни қандай ёритиш, ушбу мавзуни қабул қилишга тайёр бўлмаган аудиторияга можаролар ҳақида журналистлар қандай тарзда гапириш лозимлиги бўйича ўқитиш методикаси ва амалий тавсиялар киритилган.
– Қўлланма устида Тожикистон ва Ўзбекистондан 10 дан ортиқ экспертлар иш олиб борди ва уларнинг саъй-ҳаракатлари натижасида минтақанинг ҳозирги долзарб ва мавжуд шароитига эътибор қаратган ҳолда дин мавзусини ёритиш бўйича амалий материал юзага келди. Ушбу қўлланма журналистларга ушбу мураккаб мавзу устида ишлашда эҳтимолий хатоликларга йўл қўймасликка, ўқитувчи ва медиа-тренерларга мавзу бўйича ўқув дастурини ишлаб чиқишда ёрдам беради, – дейди Чистякова.
Қўлланма устида Марказий Осиё давлатларидан келган экспертлардан ташқари халқаро мутахассис, Сол Плаате номидаги оммавий ахборот воситалари етакчилиги институти (Родос университети) илмий ходими Питер де Туа ҳам изланиш олиб борди. Питер – мавзу бўйича қатор илмий мақолалар ва услубий қўлланмалар муаллифи, унинг тажрибаси туфайли қўлланма нашр этилди.
– Бундай шаклдаги мажмуаларни яратиш ҳеч қачон осон бўлган эмас, чунки у турли хил салоҳиятга эга фойдаланувчиларнинг эҳтиёжларини қондиришга қаратилган. Бу маҳаллий даражадаги муаммоларни аниқ тушунишни талаб қилади, шунинг учун муаллифлар ўзлари ишлаётган жамоадаги шароитларни яхши тушунишлари муҳим. Ўйлайманки, муаллифлар катта салоҳият эгасидирлар ва бу қўлланманинг жуда фойдали бўлиб яратилишига хизмат қилган, – дейди Питер де Туа.
Мутахассиснинг сўзларига кўра, ушбу қўлланма фойдаланувчилари тақдим этилган турли сабоқлардан қандай фойда олишлари ва бу маълумотларни ўзларининг аниқ эҳтиёжларига қандай мослаштиришлари ҳақида ўйлашлари муҳим.
– Бу, айниқса, бу ерда тақдим этилган ғоялар ўқувчининг ўзига хос эҳтиёжларига мос келишини истаган педагоглар учун жуда муҳим. Қўлланма фойдаланувчиларга мазкур йўналишда ишлашлари мумкин бўлган мустаҳкам пойдевор вазифасини ўташи керак, – дейди эксперт.
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, қўлланманинг тожикча варианти Тожикистон ҳукумати ҳузуридаги Дин, урф-одат ва маросимларни тартибга солиш ишлари қўмитаси билан ҳамкорликда ишлаб чиқилган. Мазкур тузилма вакиллари томонидан қонунчилик ва диний масалалар бўйича қўшимча экспертлар материаллари тақдим этилди.
Қўлланма тўрт қисмдан иборат.
- Диний ёндашувлар ва эътиқод эркинлиги масалаларини тарғиб қилиш жараёнлари ва хусусиятларини тушунтириш.
- Диний эътиқод эркинлигини таъминлаш соҳасидаги қонунчиликнинг халқаро ва маҳаллий амалиётини ичига олган ҳуқуқий шарҳлар.
- Дин эркинлиги ва динлар хилма-хиллиги масалаларини ёритишга журналистик ёндашувлар.
- Услубий масалалар: диний эркинлик мавзуларида таркиб ишлаб чиқариш масалаларини ўргатиш.
Қўлланма рус, тожик ва ўзбек тилларида тайёрланган, ушбу версияларни ҳаволалар орқали юклаб олиш имконияти мавжуд. Шунингдек, қўлланма Тожикистонда ўқув дастурлари, ресурс марказлари, бенефициарлари ва Internews ҳамкорларида фойдаланиш учун босма нусхада тақдим этилади.
Қўлланманинг ўзбек тилидаги нусхасини ушбу ҳавола орқали юклаб олиш мумкин.
